Orthodontie

Wat is orthodontie

Orthodontie is een specialiteit binnen de tandheelkunde die instaat voor de diagnose en het corrigeren van een afwijkende tandenstand en/of kaakstand.

Afwijkingen zoals spleetjes, openingen of ruimtes (diastemen), te weinig plaats (tanden groeien over elkaar, ook crowding genaamd), scheve, kromme, kleine of te grote tanden, misvormde tanden, maar ook te lange en vooruit stekende , te korte, te smalle of te brede tanden vallen onder de rubriek van orthodontie.

De stand van de kaken kan op jonge leeftijd (tussen 6 en 12 jaar) bijgestuurd worden met een beugel; dit kan een buitenbeugel zijn (headgear), eventueel in combinatie met een activator of expander (verbreder), allen onder de noemer van binnenbeugel. Op volwassen leeftijd kan een kaakcorrectie enkel nog via een operatieve ingreep aan de kaken, ook wel osteotomie genaamd. Dit altijd na een orthodontische voorbereiding met vaste apparatuur. Patiënten worden hiervoor opgenomen in een werkgroep die de verschillende disciplines bestudeert.

De stand van de tanden wordt meestal met brackets (ook wel blokjes, plaatjes of vaste apparatuur genoemd) behandeld. Dit gebeurt na doorbraak van de meeste definitieve gebitselementen, gemiddeld op 12-jarig leeftijd. Er zijn 3 soorten brackets:

  • de meest gekende zijn deze uit een metalen legering (grijze blokjes), welke opgefleurd kunnen worden met gekleurde elastieken
  • de meer esthetische, witte, ceramic (porseleine) brackets
  • de linguale brackets (aan de binnenkant van de tanden, type Incognito)

Als alternatief kan in sommige gevallen met doorzichtige beugeltjes (type Invisalign, Essix,..) gewerkt worden. Deze worden op maat gemaakt. In overleg met je orthodontist bepaalt hij welk systeem het meest ideaal is.

 

Een orthodontische behandeling heeft zowel een esthetische als een functionele rol. Een regelmatig gebit met rechte tanden zorgt er niet alleen voor dat men een mooie glimlach heeft, maar ook dat men goed kan bijten, kauwen en praten. Sommige afwijkingen in de tandenstand veroorzaken cariës, kauwproblemen, spraakproblemen, problemen met het kaakgewricht of een versnelde slijtage (abratie of attritie) van de tanden. De orthodontist streeft ernaar om een gezond en goed functionerend gebit te verkrijgen, dat er mooi uitziet en goed proper te houden is.

 

 

Voor wie

Zowel kinderen als volwassenen kunnen advies inwinnen voor correctie van de tandenstand. De patiënt kan uit eigen initiatief contact opnemen met een orthodontist of hij/zij kan doorverwezen worden door de tandarts. Discipline en motivatie zijn belangrijke begrippen tijdens een orthodontische behandeling. Enkel patiënten met een goede mondhygiëne en medewerking komen hiervoor in aanmerking.

Kinderen

De start van een orthodontische behandeling wordt in grote mate bepaald door de groei van het kind en de grootte van de orthodontische afwijking. Een behandeling kan al worden opgestart op het einde van de eerste wisselfase, ten laatste op de leeftijd van 8,5 jaar (vroege orthodontische behandeling). Dit wordt voornamelijk toegepast bij functionele problemen waarbij de kaak scheef kan groeien of tandtrauma’s kunnen ontstaan. Deze vroegtijdige behandeling sluit echter een latere behandeling met blokjes niet uit.

Normaal gezien wordt er gestart op het einde van de 2de wisselfase rond de leeftijd van 12 jaar. Het is belangrijk dat men de aanvraag voor tegemoetkoming voor de orthodontische behandeling indient bij de mutualiteit vóór de leeftijd van 15 jaar.

 

Volwassenen

Volwassenen kunnen op elke leeftijd starten met een orthodontische behandeling. Er is echter geen terugbetaling door de mutualiteit.

 

Verloop van de behandeling

Advies en verzameling gegevens

Tijdens een eerste gesprek wordt nagegaan of er een indicatie is voor een orthodontische behandeling en of het juiste tijdstip is aangebroken. Indien nodig worden er afdrukken genomen van de tanden en worden röntgenfoto’s gemaakt van het volledige gebit en het hoofd. De orthodontist bestudeert de afdrukken en foto’s en maakt een schedelanalyse. Er worden ook klinische foto’s van het aangezicht en gebit gemaakt.

 

Behandelplan, aanvraag en offerte

Tijdens een tweede consultatie wordt, op basis van de reeds verzamelde gegevens, het behandelplan overlopen met de patiënt. De nuttige informatie over de duurtijd (gemiddeld 2 jaar), kostprijs, noodzakelijke stappen, het te verwachten resultaat enz. worden in deze zitting besproken. Wanneer de patiënt akkoord gaat, wordt de aanvraag voor tegemoetkoming opgesteld en wordt een overeenkomst ondertekend. Nu kan een afspraak gemaakt worden om de behandeling te starten.

 

Verwijdering van vaste apparatuur

Wanneer de behandeling klaar is wordt de apparatuur verwijderd. De banden rond de kiezen kunnen eenvoudig verwijderd worden en de brackets worden weggehaald. Resterende lijmresten worden van de tanden gehaald waarna ze terug glad gemaakt worden. Dit is een pijnloze behandeling.

Daarna worden er afdrukken genomen om een eindbeugel of spalk te maken.
Een doorzichtige beugel wordt na een paar dagen over de tanden geplaatst. Dit voorkomt het verschuiven van de tanden. Deze beugel moet de eerste maand dag en nacht gedragen worden. Alleen met eten moet hij uit om een breuk in de beugel te voorkomen. Het verminderen van de draagtijd moet geleidelijk gebeuren. Merk je na een paar maanden, nadat de beugel een aantal uren uit is geweest, dat hij minder goed past en dus strakker zit, dan moet de beugel nog iedere dag gedragen worden. Merk je niets dan kan je de draagtijd verkorten naar enkel de nachtperiode. Het is belangrijk om de beugel regelmatig te passen en te voelen of hij nog gemakkelijk aan gaat.
Een spalk wordt na een paar dagen aan de achterkant tegen de tanden geplaatst. Dit zal voorkomen dat de tanden verschuiven. De spalk blijft permanent in de mond.

Na het plaatsen van de eindbeugel of spalk worden nog controle afspraken gemaakt. De tussentijd van deze afspraken zal steeds groter worden.

 

 

Resultaat en risico’s

Het succes van een orthodontische behandeling hangt, zoals bij andere medische behandelingen, af van de samenwerking van de patiënt enerzijds. De behandeling is succesvol wanneer de patiënt, ondanks de ongemakken, bereid is om mee te werken volgens de instructies en een goede mondhygiëne erop na houdt. Zoniet kan de duur van de behandeling verlengd worden of de gewenste resultaten niet bereikt worden. Anderzijds wordt het succes van de behandeling bepaald door de individuele respons op de toegebrachte orthodontische krachten.

Elke orthodontische behandeling kan een aantal risico’s met zich meebrengen, zoals wortelresorptie, allergische reacties, vitaliteitverlies, decalcificaties, kaakgewrichtproblemen of traumata van de weke weefsels. Doordat men regelmatig op controle komt (gewoonlijk maandelijks) gebeurt er een goede opvolging en kunnen eventuele risico’s vlug aangepakt worden. Het blijft raadzaam het (half-) jaarlijkse mondonderzoek bij de habituele tandarts na te komen!

Bescherm je tanden tijdens risicosporten met een sportbeugel. Klik hier voor mee informatie.

Poetsinstructies voor beugeldragers

L: Vrouw 45 j met grote afstand  (overjet) tussen tanden in boven –en onderfront. R: Correctie gebeurde met blokjes en esthetisch bijwerken bovenfront met composiet.

L: Jonge vrouw 18j: Smalle tanden met spleetjes (diastemen). R: Correctie met blokjes en bijwerken smalle tanden.

Jongen 12j: correctie kaakstand met volledige binnenbeugel (forsus), geen buitenbeugel nodig.

Vrouw 21 j: verbreden tandboog met blokjes.

L boven en onder: jongen 14j, verwijdering van 1ste premolaren bovenkaak owv extreem plaatsgebrek.
R boven en onder: resultaat na 4 maanden met blokjes.

Nog vragen? Neem dan contact op met de tandarts.

Jonge vrouw 19j: Sluiten van diastemen (spleetjes) op 5 maanden tijd dmv doorzichtig plaatje (essix, foto midden), zonder gebruik van blokjes.